Με εκατομμύρια επιχειρήσεις να επιδιώκουν την online πώληση προϊόντων και υπηρεσιών σε κάθε άκρη του πλανήτη, το ηλεκτρονικό εμπόριο γνωρίζει ιδιαίτερη άνθιση και οι μετοχές του έχουν εκτοξευθεί στα ύψη από το ξέσπασμα της πανδημίας του Covid-19 και έπειτα. Τα στατιστικά των τελευταίων ετών αποδεικνύουν την προτίμηση των αγοραστών στις ηλεκτρονικές αγορές, έναντι της επίσκεψης σε φυσικά καταστήματα, τα οποία αποδυναμώνονται όλο και περισσότερο, καθώς περιορίζονται σε συγκεκριμένα δημογραφικά.
Παράγοντες όπως η δυνατότητα της σύγκρισης διαφορετικών προϊόντων και τιμών, αλλά και η ευελιξία στις αγορές, έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη αυτής της τάσης της αγοράς. Από την πλευρά των ιδιοκτητών των καταστημάτων, η εξάλειψη των λειτουργικών εξόδων και η διευκόλυνση της εξάπλωσης σε ένα τεράστιο κοινό συνδράμουν στη στροφή προς τα e-shops, έναντι των φυσικών καταστημάτων. Και ενώ η παγκόσμια ψηφιοποίηση των αγορών είναι εν εξελίξει, το τοπίο των ηλεκτρονικών αγορών έρχεται να συμπληρωθεί από το social commerce, ως μία ακόμα προσθήκη στην ήδη πολυπαραγοντική συνάρτηση του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Τι είναι το social commerce
Το social commerce δεν είναι παρά μία επιμέρους κατηγορία του ηλεκτρονικού εμπορίου (e-Commerce), καθώς καταρρίπτει το εμπόδιο της απόστασης και προσφέρει μία εξίσου ευρεία ποικιλία τρόπων ηλεκτρονικής πληρωμής. Απευθύνεται, επομένως, σε επιχειρήσεις που εστιάζουν στην online πώληση προϊόντων, με τη διαφορά ότι η εμπειρία του πελάτη πραγματοποιείται όχι στον ιστότοπο του εκάστοτε brand, όπως συνηθίζεται στο ηλεκτρονικό εμπόριο, αλλά εξ’ ολοκλήρου σε κάποιον από τους λογαριασμούς του σε διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η δυνατότητα αυτή συνιστά μία ενδελεχή και προσεγμένη υπηρεσία ηλεκτρονικών αγορών, που θα υποστηρίζεται μέσα στο λογισμικό της κάθε πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης και θα έχει εφάμιλλη μορφή με εκείνη ενός ηλεκτρονικού καταστήματος. Πέραν, λοιπόν, των επισημάνσεων των προϊόντων και των τιμών τους σε μία προϊοντική ανάρτηση σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Instagram και το TikTok, ο χρήστης της πλατφόρμας θα είναι σε θέση να πραγματοποιήσει την αγορά του πατώντας ένα μόλις κουμπί, χωρίς να χρειαστεί παραπομπή στο αντίστοιχο ηλεκτρονικό κατάστημα, αποφεύγοντας, έτσι, όποια επιπλέον διαδικασία αυτό συνεπάγεται (εγγραφή, συμπλήρωση προσωπικών δεδομένων, εισαγωγή στοιχείων πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας και ούτω καθεξής).
Το social commerce σήμερα
Τη στιγμή που η χρήση των social media εντείνεται ολοένα και περισσότερο από άτομα κάθε ηλικίας, δίνονται στα brands νέες ευκαιρίες να προωθήσουν τα προϊόντα τους online και να επεκταθούν σε νέα δημογραφικά. Υπό το πρίσμα της ψηφιοποίησης των καταστημάτων, το social commerce βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο, το οποίο περιλαμβάνει μεν επισημάνσεις σχετικά με ορισμένες βασικές πληροφορίες και την τιμή κάθε προϊόντος, συνήθως, ωστόσο, προϋποθέτει τη μετάβαση στον ιστότοπο της κάθε επιχείρησης, προκειμένου ο χρήστης να διεκπεραιώσει την αγορά του.
Στην παρούσα φάση, ορισμένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εφαρμόζουν δοκιμαστικές λειτουργίες όπως το ενσωματωμένο στην πλατφόρμα καλάθι αγορών. Αντίστοιχες δυνατότητες, πάντως, απευθύνονται για αρχή σε συγκεκριμένους χρήστες, που βρίσκονται σε προκαθορισμένες γεωγραφικές περιοχές, όπως οι ΗΠΑ. Οι πρώτες ενδείξεις του social commerce εμφανίζουν ιδιαίτερη απήχηση σε νεανικά δημογραφικά όπως οι Millennials και η Gen Z.
Τα πλεονεκτήματα του social commerce
Η παγκόσμια επέλαση του social commerce σε κάθε μέσο κοινωνικής δικτύωσης είναι αναπόφευκτη, με τους ιδιοκτήτες e-shops να αναρωτιούνται πώς μπορούν να επωφεληθούν από μία τέτοια μεταβολή των δεδομένων του διεθνούς εμπορίου. Στην πραγματικότητα, η ενσωμάτωση όλο και περισσότερων διαύλων πωλήσεων ενδείκνυται ως μία ακόμα βέλτιστη πρακτική μιας ολοκληρωμένης και αποδοτικής πολυκαναλικής στρατηγικής πωλήσεων.
Μία αναλυτική και συγκεκριμένη στρατηγική στο social commerce θα αυξήσει τις πιθανότητες πωλήσεων για κάθε είδους επιχειρήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους επωφελούνται από την αξιοπιστία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, εξαλείφοντας φαινόμενα όπως η διστακτικότητα του χρήστη απέναντι σε ένα μη εδραιωμένο brand και η εγκατάλειψη του καλαθιού αγορών. Ταυτόχρονα, οι αγορές θα γίνουν ευκολότερες και γρηγορότερες, καθώς θα πραγματοποιούνται στο εξαιρετικά ανταποκρίσιμο περιβάλλον των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία αναμένεται να εντάξουν τη δυνατότητα πολλαπλών μεθόδων πληρωμής με ένα μόλις κλικ. Και το σημαντικότερο όλων, είναι πως τα brands θα είναι σε θέση να συλλέξουν στατιστικά από τους επιβεβαιωμένους πελάτες τους, έτσι ώστε να τα αξιοποιήσουν σε μελλοντικές προωθητικές ενέργειες.
Social commerce και νέες προκλήσεις
Η ενσωμάτωση του social commerce στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πάντως, αν και αναμφίβολα ωφέλιμη για κάθε επιχείρηση, πρόκειται να αναδιαμορφώσει πλήρως το χώρο των ηλεκτρονικών αγορών, ασκώντας πίεση σε brands παντός είδους να διαφοροποιηθούν, έτσι ώστε να ξεχωρίσουν ανάμεσα στον ολοένα και εντονότερο ανταγωνισμό. Ακρογωνιαίος λίθος μίας τέτοιας διαφοροποίησης είναι, αδιαμφισβήτητα, η βελτιστοποίηση της παρουσίας στα social media, τόσο ως προς το αισθητικό κομμάτι, όσο και σε ό,τι αφορά στη συνεπή δημοσίευση περιεχομένου, το οποίο να ανταποκρίνεται απόλυτα στις ανάγκες και επιθυμίες του κοινού-στόχου.
Η χρήση των social media στο εγγύς μέλλον, αναμένεται να περιλαμβάνει μία ολοκληρωμένη εμπειρία αγοράς για κάθε χρήστη, εμπειρία η οποία πρέπει να είναι εξατομικευμένη με βάση τα εκάστοτε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του προφίλ του κοινού-στόχου. Δεν είναι τυχαίο πως, ήδη, κάποια μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Instagram, στο πλαίσιο της δοκιμής διαφόρων πρακτικών του social commerce και χάρη στη συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης, έχουν ξεκινήσει να επιβραβεύουν τους λογαριασμούς που προσφέρουν στους χρήστες πρωτότυπο και ποιοτικό περιεχόμενο.
Το μέλλον του social commerce
Τη στιγμή που το social commerce βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο, δεν είναι λίγες οι εικασίες σχετικά με τις μελλοντικές δυνατότητες που αναμένεται να ενσωματωθούν σε αυτό και να μετατρέψουν την ένταξη του social commerce στη συνολική στρατηγική προώθησης ενός brand σε αδιαπραγμάτευτη αναγκαιότητα. Μία ολοκληρωμένη εκδοχή του social commerce, εκτιμάται πως θα φέρει επανάσταση στην αγορά προϊόντων σε παγκόσμιο επίπεδο, επαναπροσδιορίζοντας το μοντέλο των ηλεκτρονικών αγορών όπως το γνωρίζουμε σήμερα.
Και μόνο η διαρκής εξέλιξη του αλγορίθμου μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως το Instagram, με γνώμονα τις προσωποποιημένες προτάσεις, αναμένεται να κάνει την επέκταση σε ένα ευρύ κοινό πιο εύκολη από ποτέ. Λειτουργίες όπως το Marketplace του Facebook και το Shop του Instagram, δύνανται να ανοίξουν νέους διαύλους επικοινωνίας με ένα τεράστιο αριθμό χρηστών. Κάτι τέτοιο, όπως είναι φυσικό, πρόκειται να αλλάξει εκ βάθρων τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι χορηγούμενες διαφημίσεις. Τόσο οι επιταγές της πολυκαναλικής στρατηγικής πωλήσεων, στο πλαίσιο του σύγχρονου marketing, όσο και η αδυναμία εξάπλωσης της απήχησης μικρών brands χωρίς την πραγματοποίηση χορηγούμενων διαφημίσεων, ενδεχομένως να κάνει τη συντριπτική πλειονότητα των brand managers να ξανασκεφτούν τον προϋπολογισμό του marketing τους.
Ένας μεγαλύτερος αριθμός μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που συνεπάγεται περισσότερες διαφημίσεις, καθώς και η σπουδαιότητα της ανάπτυξης μιας στρατηγικής περιεχομένου που έχει δημιουργηθεί από χρήστες (user-generated content – UGC) σίγουρα θα επαναπροσδιορίσουν τόσο τον όγκο, όσο και τον τρόπο κατανομής του marketing budget αμέτρητων brands, με μορφές marketing όπως το influencer marketing και το affiliate marketing να εδραιώνονται πλήρως στο παγκόσμιο τοπίο των αγορών.
